Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın başkanlık ettiği toplantıya, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak da katıldı.
Çırağan Sarayı'nda yapılan toplantı, 24 Şubat 2022'den bu yana devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona erdirilmesini hedefliyor.
Rus heyetinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin bulundu.
Ukrayna heyetinde ise Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov ile Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya yer aldı.
Türkiye, tarafları 3 yılın ardından aynı masada oturtmayı başardı
Şubat 2022'de başlayan kanlı savaşın hemen ardından, Rusya ile Ukrayna'yı aynı yıl içinde hem Antalya hem de İstanbul'da aynı masada bir araya getiren Türkiye, mayıs ayında da yine İstanbul'da, Rus ve Ukraynalı heyetleri 3 yılın ardından aynı masaya oturtmayı başarmıştı.
Rusya ile Ukrayna arasında, İstanbul'da 16 Mayıs ve 2 Haziran'da müzakereler yapılmıştı.
Bakan Fidan: Nihai hedef barışa giden yolu inşa edecek bir ateşkestir
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya ile Ukrayna arasındaki barış müzakereleri sürecine ilişkin, "Nihai hedef, elbette ki barışa giden yolu inşa edecek bir ateşkestir." dedi.
Fidan, Çırağan Sarayı'nda Türkiye'nin ev sahipliğinde, Rusya ile Ukrayna arasında düzenlenen barış müzakereleri kapsamındaki Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı'nın açılışında hitapta bulundu.
Rusya ile Ukrayna arasında Türkiye'nin ev sahipliğinde yürütülen doğrudan görüşmelerin üçüncü turu için bir araya geldiklerini belirten Fidan, amaçlarının "bedeli bir hayli yüksek bu kanlı savaşı" bir an önce sonlandırmak olduğunu ifade etti.
Fidan, bu görüşmelerin gerçekleşmesi için irade ortaya koyan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'e; savaşın sonlandırılması için süreci destekleyen ABD Başkanı Donald Trump'a ve görüşmelere doğrudan ya da dolaylı destek veren diğer tüm liderlere teşekkür etti.
"Türkiye, Rusya-Ukrayna barışı için ilk günden itibaren yoğun çaba gösteriyor"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çatışmalarla dolu bölgede "barış meşalesini" yıllardır taşıyan bir lider olduğunu vurgulayan Fidan, "Türkiye, kendisinin liderliğinde Rusya-Ukrayna barışının hayata geçmesi için ilk günden itibaren yoğun çaba göstermektedir." dedi.
Fidan, Rusya ile Ukrayna arasındaki ilk iki turdaki görüşmelerde önemli sonuçlar elde edildiğini anımsatarak, bugüne kadar gerçekleştirilen esir değişimlerinin, insani sonuçları bakımından uluslararası toplumca takdir edildiğini memnuniyetle gördüklerini dile getirdi.
İkinci tur görüşmelerde tarafların ateşkes ve barışa dair perspektiflerini yansıtan memorandumları teati etmelerini önemli bir gelişme olarak gördüklerini aktaran Fidan, aradan geçen sürede müzakere heyetlerinin teknik düzeyde temasları sürdürdüğünü söyledi.
"Nihai hedef, barışa giden yolu inşa edecek ateşkes"
Fidan, bugünkü üçüncü müzakere turunda temenninin, tarafların taahhüt ettikleri muhtıralar üzerinde öze dönük ve sonuç odaklı istişareler gerçekleştirmeleri olduğuna dikkati çekerek, "Nihai hedef, elbette ki barışa giden yolu inşa edecek bir ateşkestir." ifadesini kullandı.
Ev sahibi olarak Türkiye'nin rolünün iki ülkenin de kendisini güven içinde hissedeceği bir müzakere ortamı sağlamak olduğunu kaydeden Fidan, kolaylaştırıcı olarak Türkiye'nin üzerine düşen görevi layıkıyla yerine getirmeye devam edeceğinin altını çizdi.
Fidan, diplomasinin bir süreç olduğunu ancak bu sürecin her yeni adımda somut kazanımları artırarak olumlu ilerleme kaydedildiği takdirde anlam kazandığını ifade etti.
Türkiye'nin tarafların sağlayacakları mutabakata bağlı olarak sürecin ilerlemesi için üzerine düşen görevi yerine getirmeye her zaman hazır olduğunu belirten Fidan, şunları kaydetti:
"Ateşkes yönünde bir anlayış oluştuğu takdirde izleme mekanizması bağlamında da gerekli altyapımız mevcuttur. Esir değişimlerini daha yapısal bir metodoloji temelinde yürütme konusunda da katkı verebiliriz. İstanbul görüşmeleri vesilesiyle diplomasi ve diyaloğun, barışın temininde çatışma ve silahlardan daha etkili olduğunu tüm dünyaya gösterme fırsatımız oluyor."
Fidan, heyetlere teşekkür ederek, bugün gerçekleştirilecek görüşmelerin Ukrayna ve Rusya halkları için hayırlı sonuçlara vesile olmasını diledi.
Ukrayna heyeti: Türkiye'ye teşekkür ederiz
Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov, Türkiye'nin Rusya ile Ukrayna arasındaki görüşmelerdeki rolüne ilişkin, "Türkiye'ye bu platformdaki kolaylaştırıcı rolü için teşekkür etmek istiyoruz, bir diyalog ve barış için önemli bir platform." dedi.
Ukrayna'yı temsil eden heyet üyeleri, Türkiye'nin ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenen Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı'nın ardından basın toplantısında konuştu.
Umerov, Rusya heyetiyle üçüncü toplantıyı tamamladıklarını ve Ukrayna'nın net şekilde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin ifade ettiği öncelikleri aktardığını söyledi.
Birinci önceliğin Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bir toplantı düzenlenmesi olduğunu vurgulayan Umerov, bu olası toplantıya ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımının da son derece değerli olacağını dile getirdi.
Umerov, gerçek bir ateşkesin ve bütün sivil yapılara saldırıların durdurulmasının kalıcı barış için gerekli ilk adımlar olacağının altını çizdi.
Rusya tarafına ağustosun sonuna kadar liderler arasında bir toplantı düzenleme önerisinde bulunduklarını ifade eden Umerov, bunun kabul edilmesi halinde Moskova'nın yapıcı bir tutum sergilemiş olacağını ve bunu tüm ortaklara da göstereceğini kaydetti.
"Ukrayna ateşkes ve barış görüşmeleri için hazır"
Ülkesinin kapsamlı ve koşulsuz bir ateşkesi diplomasinin temeli olarak gördüğünü belirten Umerov, "Biz burada şu anda bir ateşkes ve kayda değer barış görüşmeleri için hazırız. Diğer tarafın da bu barışa yönelik en temel adımı atmasını bekliyoruz." dedi.
Umerov, ateşkesin samimi olması; sivil yapılara ve kritik altyapılara saldırıların da durması gerektiğini ifade ederek, savaş esirlerinin değişimiyle ilgili de daha fazla gelişme beklediklerini söyledi.
"Türkiye'ye kolaylaştırıcı rolü için teşekkür ederiz"
Başta çocuklar olmak üzere sivillerin serbest bırakılmasını ümit ettiklerini kaydeden Umerov, "Ortaklarımızın barışla ilgili çabalarımızı desteklemesinden dolayı, özellikle Türkiye'ye bu platformdaki kolaylaştırıcı rolü için teşekkür etmek istiyoruz, bir diyalog ve barış için önemli bir platform." diye konuştu.
Umerov, gerçek adımların mümkün olduğuna işaret ederek, Rus tarafının da yapıcı ve gerçekçi bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini ve buna ulaşmak için çalışmaya devam edeceklerini ifade etti.
Rusya 3 yıldan uzun süredir esir tutulanların serbest bırakılmasını kabul etti
Ukrayna Parlamentosu'ndaki İnsan Hakları Komiseri Temsilcisi Yuriy Kovbasa da savaş esirleriyle ilgili olarak daha önce olduğu gibi çalışmaya devam edeceklerini belirterek, "Rus tarafına 3 yıldan uzun süredir esir olarak tutulan kişilerin serbest bırakılması için bir çağrıda bulunduk. Rusya tarafı da bunu kabul etti, özellikle de yaralı ve bu tür durumlarda olan esirlerin takas edilmesi için." şeklinde konuştu.
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Umerov, sivillerin serbest bırakılmasıyla ilgili konuya ilişkin, bunun 1200'den fazla kişiyi ilgilendirdiğini, bu süreçle ilgili çalışmaları devam ettireceklerini anlattı.
Umerov, Rusya ile Ukrayna arasında bir liderler toplantısı düzenlenme ihtimaline ilişkin, "Biz burada beklentimizi ifade ettik. Burada neler konuşulabileceğini önerdik ve gündemi bu şekilde hazırlayabileceğimizi söyledik." dedi.
Rus heyeti ile dördüncü bir görüşme olup olmayacağına dair Umerov, insani anlamda savaş esirlerinin değişiminin devam edeceğini belirterek, bu çerçevede bütün çatışmaların sona ermesi ve tam ve koşulsuz ateşkesle ilgili çağrılarını yineledi.
Umerov, aynı zamanda liderler toplantısını öncelik olarak gördüklerini kaydederek, bu konularla ilgili sonuçları bekleyeceklerini ve bu aşamada insani anlamda ilerlemeler olduğunu ifade etti.
Ülkesinin her zaman ateşkesle ilgili görüşmelere hazır olduğuna dikkati çeken Umerov, ABD ile başlatılan süreçte görüşmelere başladıklarını ve her zaman ateşkesin Ukrayna için öncelik olduğunu vurguladı.
Umerov, şu aşamada Ukrayna tarafının atacağı bir adım bulunmadığına işaret ederek, "Dünya şunun farkında olmalı ve Ukrayna'yı ateşkes için desteklemeli. Biz hazırız, burada bu konuda anlaşmayan Rus tarafı." ifadesini kullandı.
Rus tarafı ile akşam saat 18.00'den sonra çalışmaya başladıklarını ve 21.30 civarında da görüşmeleri bitirdiklerini aktaran Umerov, insani, siyasi ve çatışmaların sona ermesiyle ilgili konuları görüştüklerini ve yalnızca bir konuda sonuç elde edilebildiğini kaydetti.
"Yaklaşık 1200 kişilik bir esir takası daha yapılması konusunda anlaştık"
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Türkiye'nin ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenen Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı'nın ardından düzenlenen basın toplantısında konuştu.
Üçüncü tur görüşmeleri tamamladıklarını kaydeden Medinskiy, son dönemde insani konularda tüm mutabakatların hayata geçirildiğini, Ukrayna-Belarus hattında yaklaşık 250 askerin takasını tamamladıklarını söyledi.
Medinskiy, bunun, yaklaşık 1200 kişilik büyük esir takasının sonuncusu olduğunu dile getirerek, savaşta yaşamını yitirenlerin değişimini de tamamladıklarını ifade etti.
Ölen bir askerin naaşının ana vatanında gömülmesi gerektiğinden, naaşlarını Ukrayna tarafına geri verdiklerini kaydeden Medinskiy, ancak daha az sayıda Rus vatandaşının naaşlarını geri aldıklarını söyledi.
Medinskiy, bu toplantıda Ukrayna tarafına yaptıkları teklifleri paylaşarak, şunları aktardı:
"Öncelikle, kaynakları ve vergi mükelleflerinin parasını korumak için çevrim içi çalışacak üç çalışma grubu kurmaya karar verdik. Bunlar siyasi bir çalışma grubu, insani konularda bir çalışma grubu ve ilgili makamlardan ilgili askeri uzmanların yer alacağı askeri konularda bir çalışma grubu olacak."
Ukrayna tarafının bu öneriyi değerlendirmeyi kabul ettiğini belirten Medinskiy, "Dolayısıyla onlara sunulan ikinci öneri, sağlık ve tıbbi ekiplerin yaralı ve ölülerin cenazelerini alabilmesi için cephe hattında 24-48 saatlik kısa süreli ateşkes ilan edilmesiydi." dedi.
Medinskiy, bölgedeki insansız hava araçları faaliyetleri nedeniyle şu anda gri bölgelerde önerilen durumun sağlık ekipleri için büyük bir risk oluşturduğunu vurgulayarak, her canın değerli olduğunu söyledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Medinskiy, "Savaş esirlerinin takasını sürdürerek, her iki tarafta yaklaşık 1200 kişilik bir takas daha yapılması konusunda anlaştık. Bunu gizlemeyeceğim, Ukrayna tarafına daha büyük bir sayı önerdik. Kendi taraflarında da benzer bir sayı bulurlarsa, rakamlar daha yüksek olacaktır." ifadelerini kullandı.
Ukrayna tarafında buzdolapları ve nakliye gibi bazı teknik sorunların olduğunu belirten Medinskiy, "Ancak Ukrayna tarafına 3000 naaş daha göndermeyi teklif ettik." dedi.
"Liderlerin toplantı yapması için öncelikle anlaşmaya varmamız lazım"
Medinskiy, Ukraynalı çocukların ebeveynleri veya yasal temsilcileri bulunursa, çocukların teslim edileceğini belirterek, hepsinin esenliğinin korunduğunu söyledi.
Liderler toplantısı konusunun gündeme gelip gelmediğiyle ilgili soruyu yanıtlayan Medinskiy, "(Liderlerin) Toplantı yapması için öncelikle anlaşmaya varmamız lazım. Çünkü bir toplantının spesifik bir gündemi olmalı. Toplantı bir şeyin sonu olmalı, başlangıcı değil. O sebeple, öncelikle bu süreci tamamlamamız gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Medinskiy, Ukrayna'dan kaçırıldığı iddia edilen 329 Ukraynalı çocuğun kaçının geri döndüğünün sorulması üzerine, Rusya'nın, son müzakere turunda teslim edilen Ukraynalı çocuklar listesindeki çalışmaları tamamladığını, Ukrayna listesinden çok sayıda çocuğun Rusya topraklarında hiç bulunmadığını dile getirdi.
Bakan Yardımcısı Galuzin de Ukrayna'daki ve Avrupa ülkelerine götürülen Rus çocuklarını toplantıda gündeme getirdiklerini, Ukrayna tarafına 20 çocuk ve temsilcilerinin bulunduğu bir liste teslim ettiklerini kaydetti.
Rusya, Ukraynalı askerlerin cenazelerini Kızıl Haç ile teslim edecek
Medinsky, Ukrayna tarafından ölenlerin Hristiyan geleneğine göre defnedilmesi için cenazelerini Kızıl Haç'ın katılımıyla Ukrayna tarafına teslim edeceklerini söyledi.
Çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş sivillerin geri dönüşü hakkında da konuştuklarını ve cephe hattındaki ölü ve yaralıların takasını süresiz olarak sürdüreceklerini aktaran Medinsky, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ne yazık ki, anlaşmamızın bir maddesinin yerine getirilmediğini öğrendik. Kıyı bölgesinden, (bazı esirler) Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından bölgelerine geri gönderildiler. Dürüst olmak gerekirse, neden böyle bir şey olduğunu anlamıyorum. Onları Hamas'ın yaptığı gibi esir aldıysanız, o zaman onları esir olarak değerlendirin ve öyle adlandırın. Bu durumda, onları askerlerimiz veya diğer kategorilerle takas etmeye hazırız, ancak olayları olduğu gibi adlandırmalarını istiyoruz."
Medinsky, Ukrayna heyetleriyle temaslarını hem heyetler düzeyinde hem de yeni çalışma grupları düzeyinde sürdürme konusunda anlaştıklarını vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Son olarak, Ukrayna'dan kaçırıldığı iddia edilen on binlerce çocuktan bahsetmek istiyorum. Çocukların isimlerinin bulunduğu listenin tamamını, yani 329 çocuğun ismini inceledik ve onları geri getirmek için çalışmalar başlattık. Diğerleri üzerinde de çalışıyoruz, evet, ebeveynleri veya yasal temsilcileri bulunursa, bu çocuklar hemen onlara geri verilecek. Bu bizim önceliğimizdir."
Zelenskiy: Amacımız, ateşkes üzerinde çalışmak
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, savaşın sona erdirilmesi için İstanbul'da Rusya ile yapılacak görüşmelerde ateşkes üzerinde çalışmak istediklerini söyledi.
Zelenskiy, akşam saatlerinde paylaştığı görüntülü mesajında, Rusya-Ukrayna Savaşı ve ülkesindeki diğer gelişmelerle ilgili açıklamalarda bulundu.
Türkiye'nin ev sahipliğinde Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul'da yapılacak üçüncü tur müzakereler hakkında konuşan Zelenskiy, "Amacımız, ateşkes üzerinde çalışmak." dedi.
Tüm Ukraynalı esirlerin evlerine getirilmesi için çalışmaya devam ettiklerini belirten Zelenskiy, "İnsanlarımızın Rus esaretinden kurtarılmasına devam edilmeli. Yeni bir değişim için gerekli prosedürler çoktan başladı, yarın halkımızı bekliyoruz." diye konuştu.
Savaşın sona erdirilmesi için liderler düzeyinde bir görüşme yapılması çağrısını yineleyen Zelenskiy, "Amacımız, bir liderler toplantısı düzenlemek için çalışmaktır. Barışı daha da yakınlaştıracak olan budur. Ukrayna asla savaş istemedi ve Rusya, kendi başlattığı bu savaşı sonlandırmalıdır." ifadelerini kullandı.
Zelenskiy, cephedeki gelişmelere de değinerek Rusya'daki askeri hedeflere yönelik uzun menzilli saldırıları sürdüreceklerini kaydetti.
Ukrayna Parlamentosunun kabul ettiği ve dün ülkenin farklı şehirlerinde protestolara neden olan "Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu" (NABU) ile "Uzmanlaşmış Yolsuzlukla Mücadele Savcılığının" (SAP) yetkilerini kısıtlayan yasa hakkında da bilgi veren Zelenskiy, söz konusu iki kurumun faaliyetinin süreceğini dile getirdi.
Amaçlarının, bu kurumların "Rus etkisinden arındırılması" olduğuna dikkati çeken Zelenskiy, "Yolsuzlukla mücadele altyapısı sadece Rus etkisi olmadan çalışabilir. Her şeyin bundan arındırılması gerekiyor. Daha fazla adalet sağlanmalı. Elbette NABU ve SAP da çalışacak." ifadelerini kullandı.
Fidan: Memnuniyetle müşahede ettik
Bakan Hakan Fidan, toplantının ardından X sosyal medya hesabından paylaşım yaptı.
Türkiye'nin bölgede kalıcı barışın tesisine yönelik çabaları doğrultusunda, Rusya ile Ukrayna arasındaki doğrudan görüşmelerin üçüncü turuna İstanbul’da ev sahipliği yaptıklarını kaydeden Fidan, taraflara, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve Türkiye'ye olan güvenlerinden dolayı teşekkür etti.
Bakan Fidan, görüşmenin sonuçlarına ilişkin şunları kaydetti:
"Yapılan görüşmelerde, savaş esirleri ve asker naaşlarının değişimi, ayrıca sivillerin ve çocukların karşılıklı olarak ülkelerine dönmeleri konularında ilave adımlar atılmasına karar verildi. Her iki taraftan en az 1200 kişi olmak üzere, bir grup savaş esirinin daha değişimi yönünde mutabakata varıldı. Heyetler, ateşkes konusunda teknik görüşmeleri yoğunlaştırmak ve pozisyonlarını yakınlaştırmak için atılabilecek adımları da ele aldılar."
Öte yandan tarafların siyasi, insani ve askeri konularda çalışma grupları tesis etme fikri üzerinde çalışma kararı aldıklarını vurgulayan Fidan, "Bir bütün olarak bakıldığında, müzakerelerin daha yapıcı ve sonuç odaklı bir istikamette ilerlediğini memnuniyetle müşahede ettik." ifadesini kullandı.
Fidan, müzakerelerin sabırla yürütülmesi gereken bir süreç olduğunu, her yeni kazanımın tarafları barışa bir adım daha yaklaştırdığını belirterek, "Tarafların çözüm yolunda ortak irade inşasına bir tuğla daha eklendi." değerlendirmesinde bulundu.
Uluslararası toplumun Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında İstanbul’da gerçekleştirilen görüşmelere olan ilgi ve desteğinin aynı zamanda "küresel düzeyde barışa duyulan özlemin bir yansıması" olduğunu kaydeden Fidan, "Savaşın ilk gününden bu yana çözüm için çabalayan ülkemiz, Rusya ve Ukrayna arasında kalıcı barışın tesisi için çalışmaya devam edecektir." mesajını paylaştı.
Rusya-Ukrayna barış müzakerelerinin üçüncü turu
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın başkanlık ettiği toplantıya, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak da katılıyor.
Rus heyetinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin bulunuyor.
Ukrayna heyetinde ise Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov ile Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya yer alıyor.