Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6-7 Ekim tarihlerinde "Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 12. Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği Azerbaycan'ın Gebele kentinde önemli temaslarda bulundu.
ERDOĞAN'DAN FLAŞ AÇIKLAMALAR
Daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 12. Zirvesi'nde konuştu.
- Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar:
Sayın Genel Sekreter, değerli kardeşlerim, sizleri en kalbi duygularımla, hürmetle, muhabbetle selamlıyorum. Türk Devletleri Teşkilatı'nın 12. Zirvesi vesilesiyle köklü tarihimizin izlerini taşıyan güzide şehir Gebele'de bulunmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Dönem başkanlığını devreden Kırgızistan Cumhurbaşkanı değerli kardeşim Sayın Caparov'a katkılarından dolayı teşekkür ediyorum. Aziz kardeşim Sayın Aliyev'e de müstesna ev sahipliğinden ötürü şükranlarımı sunuyor, dönem başkanlıkları için kendilerine üstün başarılar diliyorum. Bu vesileyle 3 Ekim'de idrak ettiğimiz Türk Devletleri İşbirliği Günü'nü bir kez daha canıgönülden tebrik ediyorum. Teşkilatın geride bıraktığı 16 yıl gibi kısa sürede 'dilde, fikirde, işte birlik' şiarıyla kaydettiği başarılara her geçen gün yenilerini ekliyoruz. İnşallah bu anlayışla başarılarımızın sayısını artırmaya devam edeceğiz.
BM'YE ELEŞTİRİ: "İŞLEVSİZ"
Çok taraflılığın giderek aşındığı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin insanlığın vicdanını yaralayan birçok meseleye kayıtsız kaldığı bir uluslararası sistemle karşı karşıyayız. Bugün pek çok uluslararası ve bölgesel teşkilat bizim ortak tarih, kültür ve ülküdaşlığımız gibi ulvi değerler üzerine bina edilmediğinden kamuoyu nezdinde işlevsiz, adeta omuzlara yük yapılar olarak görülüyor.
Teşkilatımızın işte bu değişen koşullara ayak uyduran, uluslararası meselelerde ortak duruş sergileyen, sözüne güvenilen, halkının yanında duran bir yapıya dönüşmesi büyük önem arz ediyor. Türkiye olarak böyle bir dönemde zirvemizin temasının bölgesel barış ve güvenlik olarak belirlenmesini son derece isabetli ve anlamlı buluyoruz.
"DİYALOG" MESAJI
Çeşitli güvenlik sınamalarıyla uğraştığımız bir ortamda aramızdaki iş birliğini pekiştirirken üçüncü taraflarla da diyaloğumuzun artırılması mühimdir. Teşkilatımızı içine kapanık bir yapılanma olarak asla görmüyoruz. Diğer ilgili uluslararası kuruluşlar ve ittifaklarla etkileşim halinde sesini ve gücünü ortaya koyan bir vizyonu hayata geçirebilmeliyiz.
Bu bağlamda bugün mutabık kaldığımız TDT Plus formatının üçüncü taraflarla iş birliğimize yeni bir soluk getireceğine gönülden inanıyorum.
Son zirve ve toplantılarımızda ifade ettiğim üzere, güvenliğe yönelik kapasite inşası başta olmak üzere ortak menfaatimizi ilgilendiren her alanda mümkün olan her katkıyı aile meclisimizin bünyesinde sağlamaya hazırız. Terörizmden yasa dışı göçe, siber tehditlerden iklim değişikliğine ortak bir duruşla mukabele edebileceğimizi, kendi gök kubbemiz altında kendi güvenliğimizi güçlendirebileceğimizi düşünüyorum. Temmuz ayında yapılan Türk Devletleri Teşkilatı Savunma Sanayii Kurumları birinci toplantısını bu anlamda önemli bir adım olarak görüyorum. Yakaladığımız ivmenin sürmesi için çalışmalarımızın devamının çok mühim olduğunun altını çizmek istiyorum.
“İSRAİL'İN SALDIRILARI BÖLGE İSTİKRARINA TEHDİT”
Türk dünyasının bölgemizin istikrarında ve güvenliğinde birçok anlamda daha etkin rol üstlenebileceğine inanıyoruz. Bugün yakın coğrafyamızda yaşanan pek çok çatışma, savaş ve uluslararası hukuk ihlaline karşı teşkilatımızın kararlı duruş sergilemesi önemlidir. İsrail hükümetinin Lübnan ve Suriye ile başlayan, Yemen ve İran’la devam eden ve son olarak Katar’ı hedef alan saldırıları bölgemizin istikrarına en büyük tehdidin bu ülkenin mevcut yönetiminden kaynaklandığını gösteriyor. Gazze'de 66 bin masumun hayatına mal olan katliamların durması yönünde son günlerde yaşanan gelişmeler memnuniyet vericidir. Biz ancak Filistin halkının uluslararası meşruiyet ve hukuktan kaynaklanan hakları temelinde iki devletli bir çözümün kalıcı ve adil barışa kapı açacağına inanıyoruz. Bu yönde de çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz.
“SURİYE HÜKÜMETİYLE ANGAJMANI İLERLETMELİYİZ”
Suriye’de ise istikrarın tesisi, bölgemizde ve ötesinde güvenliğin sağlanması için olmazsa olmaz bir gerekliliktir. Birçok zorlukla mücadele etmesine rağmen Suriye hükümetinin son dokuz ayda kaydettiği gelişme, geleceğe ümitle bakmamızı sağlıyor. Bu süreçte Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğini muhafaza temelinde siyasi, ekonomik ve güvenlik ortamının iyileşmesine odaklanmalı, Türk Devletleri olarak Suriye hükümetiyle angajmanı ilerletmeliyiz.
"BUNUN DEVAMI GELMELİ"
Güney Kafkasya'daki gelişmeleri de sadece takip etmekle kalmıyor, bölgede barış ve istikrarın tesisi için atılan adımları samimiyetle destekliyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan arasında 8 Ağustos'ta imzalanan ortak bildiriyi bu minvalde hayırlı bir adım olarak görüyor, devamının gelmesini diliyoruz. Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan arasında sınır birleşim noktasının tespitine ilişkin mart ayında akdedilen anlaşmayı da memnuniyetle karşılıyoruz. Uzun yıllardan bu yana gündemi meşgul eden bu meseleyi sağduyu ve bilgelikle çözüme kavuşturan Sayın Mirziyoyev ve Sayın Caparov'u kutluyorum. Buradan Tacik liderliğine de tebriklerimi iletiyorum.
ORTAK ALFABE ADIMI
Türk devletleri olarak bilim ve teknoloji alanında hak ettiğimiz noktaya en kısa süre zarfında ulaşabilmemiz için güçlü işbirlikleri kurmalı ve bu alanda yüksek katma değere sahip ortak yatırımları gerçekleştirmeliyiz. Yapay zekâ konusunda küresel gelişmeleri yakalayabilmek ve kültürel zenginliğimizi muhafaza etmek için Türkçe büyük dil modelinin geliştirilmesine hız vermemiz gerekiyor. Ortak alfabe konusunda Türkiye olarak ilk adımı atıyor, Cengiz Aytmatov'u anlatan bir eser ile Oğuznameleri ortak alfabe ile basıyoruz.
ALİYEV KARŞILADI
Erdoğan, TDT Devlet Başkanları Konseyi 12. Zirvesi'nin yapıldığı Haydar Aliyev Kongre Merkezi'ne giriş yaptı. Aliyev tarafından karşılanan Erdoğan hatıra fotoğrafı çektirdikten sonra Aliyev ile bir süre ayakta sohbet etti.
Haydar Aliyev Kongre Merkezi'ne Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in başkanlık ettiği TDT Devlet Başkanları Konseyi 12. Zirvesi'ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve TDT Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev katıldı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Türkmenistan Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ve KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ise teşkilatın gözlemci üyesi olarak zirvede yer aldı.
"Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla düzenlenen zirvede liderler bölgesel ve uluslararası gelişmeleri ele aldı.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN, ZİRVE KAPSAMINDA BİLDİRİ VE KARARLARA İMZA ATTI
Azerbaycan'ın Gebele kentindeki Haydar Aliyev Kongre Merkezi'nde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 12. Zirvesi'nde, üye ülke liderlerinin hitaplarının ardından imza törenine geçildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer liderler, burada TDT Gebele Zirve Bildirisi, TDT+ Formatı Kurulmasına Dair Karar ile TÜRKSOY'un Güçlendirilmesi ve Geliştirilmesine Dair Karar'a imza attı.
Törenin ardından liderler aile fotoğrafı çektirdi.
Bu sırada Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile sohbet etti.
İmza töreninin ardından liderler, Azerbaycan ve Türkmenistan ortaklığıyla Fuzuli'de inşa edilecek caminin temel atma törenine video konferansla bağlantı gerçekleştirdi. Liderlerin, önlerindeki butonlara basmasıyla caminin temeline ilk beton dökülmeye başlandı.
Üye ülke liderleri, tören sonrasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından Nohurgol Devlet Konukevi'nde verilecek resmi yemeğe katılmak üzere buradan ayrıldı.
